Data dodania:  2014-02-25

Wygląd:

Żółta jednolita masa o konsystencji kremu.

Kształt:

W zależności od naczynia.

Wielkość:

W zależności od naczynia.

Konsystencja:

Konsystencja kremu.

Smak i zapach:

Smak słodki, winny, trochę cierpki.

Barwa (zewnętrzna i na przekroju) :

Kolor żółty.

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:

         Szodon (z języka francuskiego) jest to ciepły lub zimny sos do deserów. Składa się z utartych z cukrem żółtek, roztrzepanych na ciepło z mlekiem lub winem. Dodawano do niego czasem składniki aromatyzujące, głównie wanilię. Polewa się nim jabłka lub gruszki z kompotu, budynie, kisiele, a także niektóre ciasta (Lucyna Ćwierczakiewiczowa, „365 obiadów” (1829-1901).

         Szodon z wina od dawien dawna był popularny na Cieszyńskiej Ziemi, a obecnie stosowany jest w tradycyjnej kuchni tych terenów. W formie niezmienionej do dziś przyrządzany jest według przepisu Walburgi Fójcikowej, autorki publikacji „Nasza Kuchnia” wydanej w kwietniu 1937 roku w Czeskim Cieszynie. Książka ta jest wspaniałym dokumentem potwierdzającym tradycję, pochodzenie i historię wytwarzania tego produktu. Przepis na szodon z wina brzmi następująco: „1/3 litra białego wina, 8 żółtek, 2 całe jaja, 14 dkg cukru rozkłócić dobrze rogalką, aż się zapienią. Wstawić garnek do rondla z wrzącą wodą i ciągle mieszać, aż masa zaczyna rosnąć i sos tężeje. Następnie ubijać w zimnej wodzie i wynieść do lodu. Można go też użyć zaraz ciepłego, polewając nim leguminę albo podać z biszkoptami”. Dodatkowo, aby poprawić konsystencję deseru należy dodać rozpuszczoną żelatynę.

       O popularności szodonu świadczy ilość potraw przygotowywanych z jego dodatkiem. Używano go między innymi do przygotowania następujących potraw: budyń z migdałów, biszkopt, pączki strzykane, rulon biszkoptowy. Oprócz deserów szodon ma zastosowanie także w zestawach obiadowych. Do wytwarzania szodonu z wina po cieszyńsku używane jest wino głównie jabłkowe produkcji domowej. Wytwarzane jest z jabłek z ogrodu przydomowego według starych, przekazanych z pokolenia na pokolenie receptur.

       Jan Cieślak w książce pt. „Domowy wyrób win” z 1978 roku opisuje: „Jabłek nie należy obierać, gdyż w skórce owoców znajduje się dużo substancji aromatycznych, garbniki i barwniki. Wpływają one korzystnie na smak i barwę wina. Na wino deserowe należy brać odmiany aromatyczne, np. Renety (…)”.

Sprawdzone przepisy na dobre sosy:

Obrane i oczyszczone gruszki gotować na wolnym ogniu do miękkości w małej ilości wody. Powstały wywar połączyć z sokiem z brzoskwiń i białym winem, dodając żółtek utartych z cukrem tworząc tym samym sos zabajone.
Mleko ze śmietaną i cukrem podgrzać, następnie studzić, powoli dodawać żółtka. Przecedzić przez sito do planetarnego miksera z metalową misą. Powoli miksować dodając ciekły azot. Przygotowując jadalną ziemię mieszać wodę z cukrem i podgrzewać do temp 135-190oC. Następnie dodać potłuczoną gorzką czekoladę i szybko mieszać. Owoce blendować i mus jest gotowy.
Rozczyn drożdżowy rozetrzeć z łyżką cukru. Dodać mąkę, wymieszać z drożdżami. Dolewać mleko mieszając do uzyskania gęstości śmietany, pozostawić do wyrośnięcia. Żółtka utrzeć z cukrem na pulchną masę, dodać rozczyn, resztę mleka, sól, cukier waniliowy i startą skórkę z cytryny. Wyrobić ciasto, następnie dodawać stopniowo tłuszcz. Pozostawić do wyrośnięcia ok 1h pod przykryciem. Gdy zwiększy swoją objętość o około 100 % wykładać na blachę i przykryć rabarbarem. Posypać gotową kruszonką. Piec około 30 -35 minut w temperaturze 175 C. Sos: cukier rozpuścić, dodać śmietankę i zredukować do odpowiedniej gęstości.
Uwielbiane przez najmłodszych kluski na parze podawane z przyrządzonym na miejscu sosem owocowym na bazie owoców sezonowych.
Mąkę siekamy z margaryną, proszkiem do pieczenia i cukrem. Dodajemy żółtka i zagniatamy ciasto. Ciasto wykładamy na prostokątnej blasze wyłożonej papierem do pieczenia.

 

Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
Wyświetlenia:  465